Sihirli Değnek Dokunmuyor
SİHİRLİ DEĞNEK DOKUNMUYOR
Yetersizliği olan çocukların eğitimlerinde bazen mucizevi durumlar beklenir. Özellikle çocuklar erken çocukluk dönemindeyken çeşitli yöntemler, diyetler ve terapiler araştırılır. Bir sihirli değnek beklenir adeta. Ancak erken çocukluk dönemi çok kritik olduğu gibi bu dönemde aşırı beklenti içerisine girmek de oldukça yanlıştır. Çocukları bu dönem çok kritik denilerek zorlamak ve bu dönemde oyun çağında bulunan ve oyun oynaması beklenen çocuklardan farklı beklentiler içerisine girmek bir yanılgıdır. Evet, özel eğitimde erken çocukluk dönemi önemlidir ancak doğru tepkiler içerisinde olmak gereklidir. Bu yazıda erken çocukluk döneminde çocukların özel eğitime başlaması için gerekli adımların neler olduğu üzerinde durulmaktadır.
Erken tanı ve müdahale neden önemlidir?
0 - 5 yaş arası çocuklar erken çocukluk döneminde kabul edilir. Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların erken çocukluk döneminde tanılanmasına erken tanı diyebiliriz. Eğitsel değerlendirme ve tanılama erken yaşta yapılmalıdır. Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların erken yaşta tanılanması, eğitimlerine başlanılması, çocuğun eğitim hayatını olumlu yönde etkiler. Çocuklar 0-5 yaş arasında model alma ve izleme, çevresindeki insanlardan öğrenme şeklinde dünyayı anlamlandırır. Özel eğitime ihtiyacı olan çocuklarsa çeşitli yetersizliklerden dolayı akranlarından farklı öğrenir. Yetersizliklerinin engele dönüşmemesi ve eğitim hayatından en üst düzeyde fayda sağlanabilmesi için çocukların erken yaşta tanılanmasına ve eğitimlerinin erken yaşta başlamasına ihtiyaçları vardır.
Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların eğitime başlama ve okul öncesi eğitimini almaları konusunda Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde; “37-66 ay arasındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul öncesi eğitimi zorunludur.” şeklinde yetersizliği olan çocuğun üç yaşından sonra okul öncesine gitmesinin zorunlu olduğu görülmektedir. Ailelerin her hangi bir okul öncesi kurumuna çocuklarının kayıtlarını yaptırma hakları bulunmaktadır. Eğitimleri 3 yaşında başlayan öğrenciler anaokullarına ve anasınıflarına tam zamanlı kaynaştırma öğrencisi olarak devam eder. Peki, kaynaştırma eğitimi nedir ve hangi çocuklar için uygundur?
Kaynaştırma: Yetersizliği olan öğrencilerin gerekli düzenlemeler yapılarak öğrencilere özel eğitim planı hazırlanarak (bireyselleştirilmiş eğitim programı) akranları ile aynı sınıfta eğitim görmeleridir. Kaynaştırma eğitimi, sınıfa uyum sağlayabileceği düşünülen öğrenciler için uygundur. Bu eğitimin dışında özel gereksinimli öğrenciler için özel sınıf açılabilir ve öğrenci okul öncesi eğitimine bu şekilde de devam edebilir. Her iki seçenek göz önüne alınarak öğrencinin eğitim hayatını en iyi şekilde etkileyecek eğitim ortamına yönlendirilmesi RAM’da bulunan Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun önerisi doğrultusunda yapılır.
Ne, Nasıl, Ne Kadar Uygulanmalı: Çocuklar çevrelerinde gördüğü her şeyi oyuna çevirerek öğrenirler. Oyun çocuğun işidir. Tüm çocuklar oyun oynamayı sever. Yetersizliği olan öğrencilerin de sevdiği oynamaktan hoşlandığı oyunlar veya sergilemekten hoşlandığı davranışlar vardır. Erken çocukluk dönemi, yetersizliği olan öğrencilerin becerilerini oyunla geliştirmek için bir fırsattır. Özel eğitime ne kadar erken yaşta başlanırsa çocukların hayatlarının devamlarında ve yetişkinlik dönemlerinde kendilerine yetebilme ve bağımsız yaşam konusunda bir sihirli değnek dokunmasını beklemek gerekmediği fark edilecektir.
